Opis

Srebrna moneta 10 zł 200. rocznica urodzin Ignacego Łukasiewicza wyemitowana przez Narodowy Bank Polski 8 marca 2022 roku.

31 lipca 1853 roku salę operacyjną lwowskiego szpitala oświetliło światło lampy naftowej wynalezionej przez aptekarza Ignacego Łukasiewicza i wykonanej przez blacharza Adama Bratkowskiego. Była to pierwsza publiczna próba jej użycia. Rewolucyjna była nie sama lampa, ale zastosowanie nafty do jej opalania, uzyskanej w wyniku destylacji (destylacja frakcyjna) ropy naftowej. Osiągnięcie to zostało potwierdzone 2 grudnia 1853 roku patentem Austriackiego Urzędu Patentowego. Został on wydany na dwa nazwiska: Łukasiewicza i jego wspólnika Jana Zeha. Oprócz odkrycia sposobu uzyskania nafty i wynalezienia lampy naftowej Łukasiewicz – jeszcze jako pracownik lwowskiej apteki Pod Złotą Gwiazdą – opracował metodę uzyskiwania preparatu aptecznego Oleum Petrae album, będącego oczyszczoną ropą naftową wykorzystywaną do celów leczniczych. Specyfik ten nie sprostał jednak zagranicznej konkurencji. Zmusiło to Łukasiewicza i jego wspólnika Zeha do poszukiwań nowych zastosowań ropy naftowej. Jej oczyszczenie i uzyskanie nafty dało początek przemysłowi naftowemu. Poczynania Łukasiewicza nie były nastawione na maksymalizację zysków. Według niego ropa to „bogactwo kraju, (…) dobrobyt i pomyślność mieszkańców, (…) nowe źródło zarobków dla biednego ludu i nowa gałąź przemysłu, która obficie zrodzi owoce”.

Jako gorący patriota wziął udział w przygotowaniach do powstania 1846 roku, za co był więziony i represjonowany. Wolnościowym poglądom pozostał wierny do końca życia – zarówno w sferze patriotyzmu narodowego, jak i działań społecznych. Jego postawa przejawiała się w myśli politycznej, gospodarczej oraz w poglądach społecznych. Łukasiewicz wspierał powstanie styczniowe. Był także założycielem Krajowego Towarzystwa Naftowego. Stał się prekursorem nowatorskich wówczas ubezpieczeń społecznych, kas brackich, samopomocowych i pożyczkowych czy opieki medycznej. Zakładał szkoły i szkółki, a pracę z ludem traktował jako budowanie świadomości narodowej chłopstwa.

Wynalazki Łukasiewicza, organizacja wydobycia i przetwórstwa ropy, jego praca, a także osobowość zyskały uznanie potomnych i stawiają go w gronie czołowych polskich wynalazców oraz społeczników okresu zaborów. Na rewersie monety znajdują się wizerunek Ignacego Łukasiewicza, domniemany prototyp lampy naftowej oraz widok na założoną przez Łukasiewicza najstarszą na świecie kopalnię ropy naftowej w Bóbrce.

Nakład srebrnej monety 200. rocznica urodzin Ignacego Łukasiewicza wynosi do 10.000 szt. Walor posiada średnicę 32,00 mm oraz został wybity stemplem lustrzany w wysokim reliefie.